‘Downbeat’-nystagmus bij gebruik van lithium

Lithium is een effectief middel bij de behandeling van bipolaire stoornissen. Het kan als zeldzame bijwerking een (‘downbeat’)-nystagmus veroorzaken. In dit artikel wordt een casus besproken van een 53-jarige vrouw die na start van lithium een ‘downbeat’-nystagmus ontwikkelde. Een nystagmus wordt gekenmerkt door ritmische, onvrijwillige oogbewegingen met afwisselend een snelle en een langzame fase. Het kan zowel bij een lithiumintoxicatie als bij therapeutische spiegels voorkomen en leiden tot duizeligheid, onzekere gang en visusstoornissen. In de literatuur zijn meerdere casus beschreven waarin een nystagmus ontstond, vaak na langere tijd gebruik en bij therapeutische plasmaconcentraties. De pathofysiologie is niet volledig bekend. De diagnose vereist het uitsluiten van andere oorzaken. Behandeling bestaat uit verlagen of staken van lithium (met inachtneming van het risico op een recidief-stemmingsepisode bij mogelijk onvoldoende effect van een ander middel), hoewel dit niet altijd leidt tot volledige remissie. Indien asymptomatisch kan lithium worden gecontinueerd.