Geaccrediteerde nascholing
Geaccrediteerde nascholing
Bij verkeerd gebruik kan het slaaphormoon melatonine een averechts effect tot gevolg hebben. Dat stellen honderden artsen en wetenschappers die zijn aangesloten bij drie slaapverenigingen.
“Bij verkeerd gebruik kan melatonine leiden tot slaapproblemen, vermoeidheid en hoofdpijn,” waarschuwt Sigrid Pillen, kinderneuroloog in het Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe en voorzitter van de vereniging Kind en Slaap. Melatonine wordt in de drogisterij verkocht als voedingssupplement. Het slaaphormoon beïnvloedt echter het bioritme en is volgens slaapwetenschappers een geneesmiddel. Volgens hen zou melatonine alleen op recept verkrijgbaar moeten zijn en moet het hormoon verstrekt worden met uitgebreide bijsluiter en deskundig advies van een arts.
“Ik heb de indruk dat melatonine vaak de eerste stap is die mensen nemen als ze problemen hebben met inslapen,” vertelt Pillen. De kinderneuroloog vindt dit zorgwekkend. “Vaak zien we dat mensen die melatonine nemen de dosis verhogen als het niet meer werkt. Als zij dat doen, werkt het weer even totdat het effect opnieuw verdwijnt. Dat komt doordat het lichaam reageert op de niveauverschillen van melatonine in het lichaam, niet op een hoog niveau dat continu aanwezig is.”
Het Erasmus MC maakte vorige maand bekend dat één op de zeventien jonge tieners wekelijks melatonine gebruikt. Als kinderneuroloog komt Pillen regelmatig in contact met jongeren die op eigen initiatief, of dat van hun ouders, het slaaphormoon innemen. “Ik heb de indruk dat het gebruik bij bepaalde groepen nog hoger ligt, zoals bij kinderen met ADHD. Laatst sprak ik iemand die op een school met hoogbegaafde kinderen werkt. Daar gebruikte de helft van de klas melatonine.”
Omdat melatonine op de markt verscheen als voedingssupplement, is de medicinale werking niet getest. Daarom zijn er tot op heden geen uitgebreide onderzoeken naar de langetermijneffecten gedaan en is het onbekend of langdurig en regelmatig gebruik schadelijk is. Volgens Pillen is melatonine wel geestelijk verslavend. “Als je het gevoel hebt dat je een pilletje nodig hebt om te slapen, verlies je het vertrouwen dat het zonder pil ook lukt. Het is zorgwekkend dat er tegenwoordig grote groepen kinderen zijn die slapen associëren met medicijngebruik.”
Voor milde slaapproblemen zijn er alternatieven. “Bouw de avond af, zodat je op tijd ontspannen genoeg bent om te gaan slapen. Plus, en dat geldt vooral voor pubers, niet te lang uitslapen in het weekend. Doe je dat wel, dan verschuift het dag- en nachtritme, wat weer leidt tot inslaapproblemen.” Pillen adviseert om zes weken de biologische klok te verzetten door een strikt dag- en nachtritme aan te houden. Indien er daarna nog steeds sprake is van inslaapproblemen, kan melatonine eventueel helpen, maar alleen onder deskundig advies.
Wilt u meer weten over slaapproblemen (en de rol van melatonine)? Bezoek dan op 17 september onze Themadag ‘Slaapstoornissen’ in Theater Orpheus te Apeldoorn. Psychiatrische patiënten kampen bovengemiddeld vaak met slapeloosheid en chronische insomnie. Experts waaronder dr. Marijke Gordijn (chronobioloog), dr. Marike Lancel (somnoloog en bijzonder hoogleraar Slaap en psychopathologie), Ingrid Verbeek (somnoloog en slaaptherapeut) en Sigrid Pillen (somnoloog en kinderneuroloog) brengen u op de hoogte van de oorzaken van deze hoge prevalentie en gaan in op therapeutische opties als cognitieve gedragstherapie en slaapmedicatie. U volgt twee plenaire lezingen en kunt kiezen uit drie van de zes workshops. De themadag levert u 6 accreditatiepunten op.