De dagvoorzitter heet u welkom en geeft een korte introductie over het programma.

Patiënten met een stemming -of angststoornis lopen een 60%-70% verhoogd risico om tot 15 jaar eerder te overlijden dan de algemene bevolking. Met andere woorden: waar we “aan de voordeur” ons uiterste best doen om onze patiënten te behandelen, hun kwaliteit van leven te verbeteren en suïcide te voorkomen, verliezen we hen “aan de achterdeur” door de somatische gevolgen van hun aandoening.

Dit heeft te maken met verschillende factoren, waarvan een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen er één is. Deze cardiovasculaire aandoeningen hangen op hun beurt weer samen met een ongezonde leefstijl, bijwerkingen van psychofarmaca en een chronisch verhoogd stressniveau dat in verband wordt gebracht met ontstekingsfactoren. Er zijn tenslotte ook aanwijzingen dat het hebben van een depressie of angststoornis een op zichzelf staande onafhankelijke (cardiovasculaire) risicofactor vormt. Daar bovenop krijgen patiënten met stemmings -en angststoornissen nogal eens minder vaak screenend lichamelijk onderzoek en worden metabole afwijkingen (hypertensie, diabetes, overgewicht, verstoorde lipiden spectra in het bloed) minder vaak behandeld dan bij vergelijkbare psychisch gezonde patiënten.

Dit kan enerzijds toegeschreven worden aan het gegeven dat patiënten soms een grote drempel ervaren om hulp te vragen en dat huisarts en psychiater soms terughoudendheid zijn om deze groep regelmatig somatisch te screenen en te behandelen. Interessant hierin is dat er forse verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, zowel m.b.t vragen om hulp, somatische risico’s, als m.b.t. gerapporteerde bijwerkingen en metabole afwijkingen.

In deze lezing staan we stil bij wat in de literatuur hierover gevonden is, wat mogelijke achtergronden zijn, wat ons eigen MOPHAR onderzoek ons hierover vertelt, en wat er aan gedaan zou kunnen worden. 

Na afloop van deze lezing/workshop: 

• Kent u de cijfers rond somatische risico’s bij stemmings -en angststoornissen, en hoe het zit met verschillen tussen mannen en vrouwen.
• Weet u wat er bekend is over de achtergronden, en over de behandeling
• Begrijpt u hoe belangrijk screening en monitoring is, ook bij “common mental disorders”.

Aan de hand van medisch psychiatrische units (MPU’s) wordt het probleem van de scheiding tussen lichamelijke en psychische zorg verkend en oplossingsrichtingen aangedragen.

Na afloop van deze lezing/workshop: 

• Kent u de ontwikkeling, rol en organisatie van MPU’s in Nederland
• Weet u waarom de scheiding tussen lichamelijke en psychische zorg problematisch is
• Begrijpt u wat er klein kan en groot moet om dit probleem aan te pakken

Aan de hand van een aantal stellingen die aan de deelnemers worden voorgelegd, gaat het panel in discussie over de uitslag. 

Somatiek en psychiatrie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je komt dagelijks mensen tegen in de praktijk die door bijwerkingen van psychofarmaca somatische klachten krijgen. Maar psychiatrische patiënten hebben ook gewoon een grotere kans op somatische aandoeningen. 

Klachten van (klinische) psychiatrische patiënten worden vaak geschaard onder het psychiatrische beeld. Heeft een patiënt bijvoorbeeld een delier als gevolg van het anticholinerg effect van de psychofarmaca of heeft deze patiënt een pneumonie? Hoe stel je de differentiaaldiagnose polyneuropathie en waar moet je ook alweer op letten bij patiënten met diabetes en vasculaire problematiek? Zonder het doen van lichamelijk onderzoek mis je mogelijk diagnoses en worden patiënten daardoor niet goed behandeld.

Tijdens deze workshop wordt aan de hand van 3 casuïstieken ingegaan op anamnese en lichamelijk onderzoek. Tijdens spreekuren kunnen deze vaardigheden van belang zijn. Bij de casuïstiek komen de relevante onderdelen van anamnese en lichamelijk aan bod. De verkregen informatie kan je helpen bij het onderscheiden van een pluis of niet-pluis gevoel en het stellen van een consultvraag aan een collega of ziekenhuis.

Als je je vertrouwen in het uitvoeren van lichamelijk onderzoek wilt vergroten, kies dan deze workshop.

Na afloop van deze workshop:

• Weet je meer over de toenemende aandacht voor somatiek en somatische screening in de GGZ;
• Begrijp je het belang van het uitvoeren van (verkort) medisch lichamelijk onderzoek en het nascholen hierover.
• En kun je zelf al snel weer aan de slag met een aantal basistechnieken 

Patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening overlijden gemiddeld 15-20 jaar eerder dan de algemene populatie. De verhoogde mortaliteit wordt grotendeels veroorzaakt door somatische co-morbiditeit. Factoren die bijdragen aan deze co-morbiditeit zijn o.a. een ongezonde leefstijl, verminderde toegang tot gezondheidszorg maar ook complicaties van de gebruikte psychofarmaca. Monitoring is noodzakelijk om deze complicaties te voorkomen en indien nodig te behandelen. Onderzoek toont aan dat deze monitoring niet altijd goed wordt uitgevoerd. Binnen GGZ Drenthe is een somatisch monitoringssysteem (MOPHAR) opgezet waarin patiënten routinematig worden gescreend op o.a. metabole ontregeling. Met behulp van casuistiek worden uitkomsten besproken inclusief discussie of de term metabool syndroom wel voldoende aansluit bij het CVRM management van de huisarts.  

Na afloop van deze lezing/workshop: 

• Weet u hoe en waarom u het metabool syndroom moet meten in de dagelijkse praktijk.
• Weet u welke valkuilen er zijn bij het organiseren en interpreteren van een somatische screening.
• Begrijpt u waarom de huisarts de uitkomsten van een somatische screening in de psychiatrie vaak niet begrijpt.

Geneesmiddelenintoxicaties, accidenteel of intentioneel, komen regelmatig voor in de psychiatrische praktijk. Bij een overdosering is de farmacokinetiek van veel geneesmiddelen anders dan bij therapeutische toediening. In deze workshop word je bijgepraat over de toxicokinetiek- en dynamiek, diagnostiek, belangrijke toxidromen en antidota. Natuurlijk maken we hierbij de vertaling naar de klinische praktijk en bespreken we veelvoorkomende intoxicaties. Ook de nieuwe psychoactieve stoffen komen aan bod.

Na afloop van deze lezing/workshop: 

• Kent u de belangrijke toxidromen die bij intoxicaties kunnen voorkomen
• Weet u dat een geneesmiddel zich anders in het lichaam gedraagt bij overdoseringen
• Begrijpt beter u waarom de ene intoxicatie risicovoller is dan de andere

Dat leefstijl een belangrijk thema is voor zowel lichamelijke als geestelijke gezondheid in de psychiatrie weten we inmiddels. Het thema is echter bij uitstek onderhevig aan (een toename van) nieuwe ontwikkelingen en opinies. In deze workshop blikken we op de huidige stand van zaken en nieuwe en aanstaande ontwikkelingen, inclusief lessons-learned voor de dagelijkse praktijk. Ook zal gereflecteerd worden op de onderzoeken die er zijn gedaan naar de invloed van COVID-19 op leefstijlfactoren (een inmiddels bekende relatie) en mentale gezondheid.

Na afloop van deze lezing/workshop: 

• Weet u wat de stand van zaken is rondom de wetenschappelijke onderbouwing van de belangrijkste leefstijlfactoren- en interventies bij psychiatrische aandoeningen
• Heeft u kennis genomen van enkele nieuwe ontwikkelingen;
• Kent u belangrijke lessons-learned als het aankomt op toepassing in de praktijk;
• Heeft u kennis gemaakt met enkele studies naar leefstijlfactoren en mentale gezondheid in corona-tijd.

Sinds begin 2020 is Nederland in de ban van de Covid-19 pandemie. Dat heeft grote gevolgen gehad voor de gezondheidszorg, ook specifiek voor de geestelijke gezondheidszorg. In deze workshop wordt een overzicht gegeven van de gevolgen van de Covid-19 pandemie voor patiënten met psychiatrische aandoeningen en hoe er op korte termijn een richtlijn is opgesteld voor deze patiëntenpopulatie. Er wordt uiteengezet hoe de post-Covid zorg is vormgegeven en er zal een inkijk worden gegeven in het casusregister Covid-19 dat tijdens de eerste golf is opgezet en momenteel lopende is.

Na afloop van deze workshop: 

• Kent u de gevolgen van de Covid-19 pandemie op patiënten met psychiatrische aandoeningen;
• Weet u hoe er tijdens de eerste golf een richtlijn tot stand is gekomen en hoe post-Covid zorg werd georganiseerd;
• Weet u dat er momenteel een casusregister Covid-19 is en wat daar de eerste uitkomsten van zijn.